NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TIẾNG ANH CỦA HỌC VIÊN SAU ĐẠI HỌC Ở CÁC HỌC VIỆN, TRƯỜNG SĨ QUAN QĐND VN HIỆN NAY

* Từ khóa: học viên sau đại học; nâng cao chất lượng; tiếng Anh.

1. Đặt vấn đề Tiếng Anh là ngôn ngữ toàn cầu, ngôn ngữ chính thức của hơn 53 quốc gia và vùng lãnh thổ, được sử dụng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực quân sự, hoạt động quốc phòng và giáo dục, đào tạo. Để đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, chủ động hội nhập quốc tế, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ quân đội, nhất là học viên sau đại học trong quân đội phải được trang bị, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, phương pháp sử dụng ngoại ngữ. Do vậy, nâng cao chất lượng học tiếng Anh của học viên nói chung, học viên sau đại học nói riêng ở các học viện, trường sĩ quan quân đội là nhiệm vụ quan trọng, vấn đề cấp thiết hiện nay.

2. Nội dung nghiên cứu Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã có nhiều chủ trương, chính sách và giải pháp đồng bộ đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, coi giáo dục, đào tạo cùng với khoa học, công nghệ là “quốc sách hàng đầu”, coi trọng nâng cao trình độ ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh cho các đối tượng. Các học viện, trường sĩ quan đã tiến hành nhiều chủ trương, giải pháp nâng cao trình độ tiếng Anh cho các đối tượng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, giảng viên, học viên và bước đầu thu được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, từ thực tế cũng nhận thấy trình độ tiếng Anh nói chung và chất lượng học tiếng Anh của học viên sau đại học ở các học viện, trường sĩ quan quân đội vẫn còn những hạn chế: nhận thức không đồng đều; thực hiện các hình thức, phương pháp học tập, ôn tập còn đơn điệu, chưa hiệu quả; một số học viên chưa coi trọng đúng mức việc học tiếng Anh dẫn tới thiếu nỗ lực, quyết tâm trong học tập, kết quả học tập chưa cao, khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh còn hạn chế… Để góp phần nâng cao chất lượng học tiếng Anh của học viên sau đại học ở các học viện, trường sĩ quan quân đội hiện nay cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

2.1. Thường xuyên giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm, trình độ năng lực của các chủ thể, lực lượng có liên quan đến học tiếng Anh của học viên. Các chủ thể, lực lượng liên quan như đội ngũ cán bộ, giảng viên, cơ quan đào tạo, cơ quan khảo thí và bảo đảm chất lượng giáo dục, đào tạo là những lực lượng trực tiếp xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp và tổ chức thực hiện các kế hoạch, chương trình có liên quan đến tổ chức học tiếng Anh cho học viên sau đại học. Vì vậy, nhận thức, trách nhiệm, trình độ năng lực của các chủ thể, các lực lượng có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tiếng Anh của học viên. Thực tiễn cho thấy, cơ bản các chủ thể, lực lượng liên quan có nhận thức tốt, trách nhiệm cao, có trình độ và phương pháp phù hợp. Tuy nhiên, vẫn còn một số cán bộ, giảng viên, học viên nhận thức, trách nhiệm chưa đầy đủ, đúng đắn; trình độ tổ chức các hoạt động dạy học, hoạt động bổ trợ, ngoại khóa về tiếng Anh cho học viên sau đại học có nội dung, có thời điểm chưa đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tiếng Anh và nâng cao chất lượng học tiếng Anh của học viên sau đại học đối với các chủ thể, lực lượng liên quan. Đẩy mạnh quán triệt, thực hiện Chỉ thị 89/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng “Về một số nhiệm vụ cấp bách nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống nhà trường Quân đội”; Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI và nghị quyết đại hội đại biểu nhiệm kỳ 2020 - 2025 của các đảng bộ học viện, trường sĩ quan quân đội có liên quan tới nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh. Tăng cường phối hợp, hiệp đồng giữa các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị với các học viện, đại học có uy tín của quốc gia và quốc tế trong hợp tác đào tạo cán bộ, giảng viên và bồi dưỡng trình độ tiếng Anh cho học viên quân đội. Các cơ quan, đơn vị thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ tiếng Anh cho đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý học viên… góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm, trình độ năng lực của các chủ thể, lực lương có liên quan.

2.2. Đổi mới nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp dạy và học tiếng Anh phù hợp với học viên sau đại học. Đổi mới nội dung, chương trình theo hướng tăng thời gian học tập, bổ trợ, ngoại khóa về tiếng Anh cho học viên, đặc biệt là học viên sau đại học. Đồng thời, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp dạy và học tiếng Anh cả chính khóa và bổ trợ, ngoại khóa. Trong từng chủ đề bài giảng, giảng viên cần xác định rõ mục đích, yêu cầu, nội dung, phương pháp giảng dạy. Vận dụng tốt nhóm phương pháp dạy học trực quan, thực hành, đối thoại để tăng tính hấp dẫn, sinh động; sử dụng các phương tiện, công cụ dạy học hiện đại. Đối với nhóm phương pháp sử dụng ngôn ngữ, giảng viên phải mô phạm về phát âm chuẩn và phải dùng tiếng Anh là ngôn ngữ giao tiếp chính của giảng viên và học viên trong các hình thức dạy học chính khóa. Cần định hướng, trang bị cho học viên hệ thống phương pháp tự học, tự nghiên cứu và kỹ năng giao tiếp tiếng Anh. Thường xuyên tổ chức tham quan, giao lưu, sinh hoạt nhóm, Câu lạc bộ tiếng Anh và tạo điều kiện để học viên tiếp xúc với người nước ngoài trong điều kiện cho phép. Trong tổ chức thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tiếng Anh của học viên sau đại học vừa phải bảo đảm theo quy chế, quy định chung, vừa có tính đặc thù của môn học. Nội dung thi, kiểm tra toàn diện, đúng trình độ và đạt mục đích, yêu cầu môn học đặt ra. Đa dạng hóa các hình thức, phương pháp tổ chức thi, kiểm tra cả 4 kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết; kết hợp giữa thi trắc nghiệm với thi tự luận, viết thu hoạch, tiểu luận. Chú trọng hình thức thi trắc nghiệm trên máy tính, kiểm tra tổng hợp các kỹ năng và cả quá trình học tập của học viên. Tiếp tục rà soát, đổi mới nội dung, chương trình đào tạo tiếng Anh cho các đối tượng, khắc phục trùng lặp và dàn trải không cần thiết. Nâng cao chất lượng biên soạn giáo án, bài giảng, tài liệu dạy học môn tiếng Anh. Bổ sung, hoàn thiện quy chế, quy định về tổ chức dạy và học tiếng Anh ở nhà trường quân đội; kết hợp với tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang bị, phương tiện hiện đại đáp ứng yêu cầu dạy và học tiếng Anh của cán bộ, giảng viên và học viên.

2.3. Phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý học viên; xây dựng môi trường học tiếng Anh thuận lợi cho học viên sau đại học. Trong học tiếng Anh vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên tiếng Anh và môi trường học tập là rất quan trọng. Đối với đội ngũ giảng viên họ có tác động lớn đến tâm tư, tình cảm, nguyện vọng, hành động của học viên. Trong dạy và học tiếng Anh, giảng viên là người truyền thụ kiến thức, kỹ năng, định hướng, giáo dục, tuyên truyền, tạo cảm hứng học tập cho học viên. Do đó, họ có vai trò, trách nhiệm rất lớn đối với chất lượng học tiếng Anh của học viên. Cán bộ quản lý học viên là những “người thầy tại chỗ”, “người thầy thứ hai”, cùng ăn, cùng ở, cùng công tác hằng ngày với học viên nên nắm chắc lý lịch, năng lực, phẩm chất, kết quả học tập, rèn luyện của học viên. Do vậy, quá trình học tiếng Anh của học viên, cán bộ quản lý cần bám nắm kế hoạch huấn luyện, chuẩn bị địa điểm, mượn tài liệu học tập, liên hệ với các cơ quan, khoa, giảng viên trong quá trình học tập của học viên. Tổ chức cho học viên sau đại học tham gia các hoạt động phương pháp, bổ trợ, ngoại khóa, Câu lạc bộ tiếng Anh. Động viên, khích lệ kịp thời học viên tích cực, có kết quả tốt; theo dõi, giúp đỡ, nhắc nhở những học viên thiếu tích cực, năng lực và kết quả học tiếng Anh còn hạn chế. Hoạt động của tổ phương pháp, Câu lạc bộ tiếng Anh, “đôi bạn học tập” và môi trường học tập tiếng Anh thuận lợi cũng là điều kiện tốt giúp học viên nỗ lực, quyết tâm học tập, rèn luyện, giao lưu, học hỏi, nâng cao kết quả học tập, kiểm tra tiếng Anh đáp ứng yêu cầu đào tạo. Quá trình tổ chức các hoạt động bổ trợ, ngoại khóa cần phải chuẩn bị chu đáo, tổ chức chặt chẽ. Câu lạc bộ tiếng Anh và tổ phương pháp lựa chọn lực lượng nòng cốt là những thành viên có trách nhiệm tốt, có trình độ, năng lực tiếng Anh khá và tốt trong đơn vị. Duy trì tổ chức hoạt động có hiệu quả, nền nếp, phù hợp với đặc điểm, tình hình và khả năng của đơn vị, trình độ của học viên, tránh phô trương, hình thức.

2.4. Phát huy tích tích cực, chủ động, sáng tạo của học viên sau đại học trong học tiếng Anh. Trong học ngoại ngữ nói chung, học tiếng Anh nói riêng, tính tự giác, tích cực của từng học viên có vai trò rất quan trọng, trực tiếp quyết định đến chất lượng học tập. Đặc điểm của học tiếng Anh là càng thực hành rèn luyện các kỹ năng nhiều, giao tiếp nhiều càng tốt, trong khi lớp học quân số đông thì vấn đề tự học, tự rèn càng trở nên quan trọng hơn. Trong điều kiện hiện nay, tiếp cận các hình thức học trực tuyến (online), học thông qua video, hình ảnh, âm thanh... đã trở nên phổ biến, rất thuận lợi cho cá nhân nghiên cứu, học tập. Đối với học viên quân sự dù có những khó khăn do quy định bảo mật, an toàn thông tin, song cũng đã có khá đầy đủ các điều kiện thuận lợi từ nguồn tài liệu, phương tiện, thời gian và môi trường để tự học tập, rèn luyện nâng cao trình độ tiếng Anh. Vì vậy, ngay từ đầu khóa học, năm học, cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp cần quán triệt, giáo dục cho học viên nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của học tiếng Anh, về mục tiêu, yêu cầu, tiêu chuẩn trình độ tiếng Anh trong quá trình học tập, yêu cầu chuẩn đầu vào, đầu ra tiếng Anh đối với học viên sau đại học làm cơ sở hình thành nhu cầu, động cơ thúc đẩy học viên học tập. Trên cơ sở chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch của cấp trên, chỉ huy các cấp tổ chức cho học viên đăng ký chỉ tiêu, xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch phấn đấu của cá nhân. Thường xuyên duy trì tốt nền nếp tự học ở đơn vị; tích cực kiểm tra, biểu dương, động viên, khen thưởng các cá nhân có kết quả học tập tiếng Anh tốt; phê bình, nhắc nhở, xử lý đối với các trường hợp kết quả thấp, trách nhiệm không cao hoặc vi phạm quy định học tập. Kết hợp chặt chẽ việc tự học của cá nhân với phát huy vai trò hướng dẫn, định hướng, giúp đỡ của giảng viên, của cán bộ quản lý, tổ phương pháp và Câu lạc bộ tiếng Anh. Thường xuyên quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi về thời gian, địa điểm, phương tiện, cơ sở vật chất để học viên tự học. Bên cạnh đó, từng học viên phải tự giác quán triệt, xác định động cơ, thái độ học tập đúng đắn, tích cực trong quá trình học tập. Kiên quyết khắc phục trở ngại về tâm lý, về môi trường và điều kiện học tập, đấu tranh với những biểu hiện “lười học tập, ngại thực hành, sợ giao tiếp” tiếng Anh của học viên sau đại học trong quá trình đào tạo.

3. Kết luận Nâng cao chất lượng học tiếng Anh của học viên sau đại học ở các học viện, trường sĩ quan quân đội là tổng thể các hoạt động tự giác, có mục đích của các chủ thể và các lực lượng tham gia được tiến hành thường xuyên với những nội dung, hình thức, biện pháp thiết thực nhằm đưa trình độ tiếng Anh của học viên lên cao hơn đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo của mỗi nhà trường và yêu cầu nhiệm vụ của Quân đội trong điều kiện hội nhập quốc tế. Căn cứ vào đặc điểm nhiệm vụ, đối tượng học viên và điều kiện từng học viện, trường sĩ quan để các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, giảng viên, học viên nghiên cứu, vận dụng các biện pháp nâng cao trình độ học tiếng Anh của học viên sau đại học cho phù hợp, có hiệu quả./.

Tài liệu tham khảo 

1. Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, số 29-NQ/TW, ngày 04 tháng 11 năm 2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, Hà Nội, 2013.

2. Bộ Quốc phòng, Chỉ thị số 89/CT-BQP, ngày 09 tháng 11 năm 2016 về một số nhiệm vụ cấp bách nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống nhà trường Quân đội, Hà Nội, 2016.

3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2016.

 Nguồn: Bùi Thị Nga - Giảng viên Đại học Văn hóa Nghệ thuật