TIN QUÊ HƯƠNG: Tạo động lực thúc đẩy toàn dân cùng đổi mới, phát triển quốc gia

Theo Bộ trưởng, Việt Nam đang đi theo hướng kết hợp ba trụ cột: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. "Khoa học công nghệ cung cấp tri thức, đổi mới sáng tạo chuyển hóa tri thức vào cuộc sống, còn chuyển đổi số khuếch đại tri thức", ông đúc kết.

Ông cho rằng thể chế về khoa học - công nghệ của Việt Nam đã thông thoáng, kiến tạo, tiệm cận quốc tế, nhiều chính sách mang tính đột phá. Nghị quyết 57 của Chính phủ là bước chuyển quan trọng, đánh dấu giai đoạn phát triển dựa vào tri thức và công nghệ thay vì lao động giá rẻ.

Nhiệm kỳ qua, lĩnh vực khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã đạt nhiều kết quả, thứ hạng quốc tế được cải thiện rõ rệt. Đây là nền tảng để 5 năm tới, các yếu tố này thực sự trở thành động lực tăng trưởng kinh tế.

Theo kế hoạch, Nhà nước sẽ chi 3-4% ngân sách, tương đương 3-4 tỷ USD mỗi năm, để kích hoạt tổng chi xã hội khoảng 10-15 tỷ USD. Mục tiêu là khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đóng góp ít nhất 5% GDP, trong đó khoa học - công nghệ chiếm 1%, đổi mới sáng tạo 2-3% và chuyển đổi số 1-2%. "Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tính toán hiệu quả sử dụng ngân sách và lấy đó làm tiêu chí phân bổ cho các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp", Bộ trưởng nói.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng định hướng xây dựng quốc gia số toàn diện, gồm chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, lấy công dân số làm trung tâm. Nhiệm kỳ tới, ngành sẽ chuyển từ "quản lý sang tạo động lực; từ phân bổ sang huy động nguồn lực; từ kiểm soát hành chính sang sáng tạo, dẫn dắt và tạo thị trường".

Với nghiên cứu, cơ quan quản lý sẽ chuyển từ kiểm soát đầu vào sang đánh giá kết quả; tổ chức nào thương mại hóa được sản phẩm nghiên cứu sẽ được cấp ngân sách nhiều hơn. Bộ cũng định hướng chuyển nghiên cứu cơ bản về các trường đại học, còn nghiên cứu công nghệ về doanh nghiệp.

Với nghiên cứu ứng dụng, Bộ đề xuất Nhà nước hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm chiến lược qua mua sắm công hoặc trích 10-20% quỹ khoa học - công nghệ. Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ được cấp "phiếu hỗ trợ đổi mới công nghệ" để thuê nghiên cứu cải tiến quy trình, sản phẩm hoặc thử nghiệm công nghệ mới trong nước.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, thời công nghệ thông tin là giai đoạn "mỗi xã, mỗi tỉnh một phần mềm", còn thời chuyển đổi số là "một nền tảng số dùng chung toàn quốc". Chính phủ sẽ đặt hàng doanh nghiệp phát triển các nền tảng này để tăng tính đồng bộ và tiết kiệm chi phí.

Nhiệm kỳ tới là giai đoạn "chuyển hóa tiềm năng thành tăng trưởng thực chất, đưa kinh tế tăng trên 10%, hướng tới tự chủ chiến lược". "Bộ ba khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm của phát triển. Nhưng đây không chỉ là công việc của một bộ, mà là sự nghiệp chung của cả dân tộc. Một người đổi mới thì có một ý tưởng, một trăm triệu người đổi mới thì có cả một tương lai", ông nói.

Nguồn: Viet-bao.de theo Quốc Khánh - Ảnh minh họa: Các đại biểu tham dự Đại hội (TTXVN)